Blijf op de hoogte!
Welke game pc processor moet ik kiezen, Intel vs AMD 2024!
Hey gamers, klaar voor een diepe duik in de wereld van game pc's? Vandaag hebben we het over de absolute kern van elke gaming setup: de processor. Het is niet alleen de motor, maar ook de ziel van je gaming beleving. Of je nu snakt naar de perfecte headshot in je favoriete shooter, of je professionele creatieve projecten wilt laten schitteren, de keuze van je processor is cruciaal. Dus laten we meteen de arena betreden van de eeuwige strijd: het verschil tussen Intel vs AMD. Dit zijn de giganten die achter de schermen de chips en processors leveren waarop jij je gaming avonturen beleeft. Intel, de lang heersende koning van processors, wordt flink uitgedaagd door AMD, de geduchte underdog die sinds de introductie van hun Ryzen-processors in 2017 serieuze stappen heeft gezet in prestaties. Het is een strijd om de top die de hele gaming PC-community op z'n kop zet! Altijd het beste product in handen Door deze intense concurrentie zitten we nu met de nieuwste pareltjes in onze handen: Intel's 14e generatie en AMD's gloednieuwe Ryzen 7000 serie processors. Of je nu gaat voor een instapmodel om te starten, een midrange beest voor soepele gaming, of een high-end gaming pc voor ultieme prestaties, er is altijd een processor die past bij jouw wensen en budget. Als gepassioneerde pc builders en gamers juichen we deze strijd toe. Het betekent namelijk dat processors elk jaar beter en sneller worden. Intel en AMD pushen elkaar tot het uiterste om jou als gamer het beste product te bieden voor een goede prijs. Dus laten we eens dieper in de kern duiken en kijken welke processor het beste past bij jouw game pc setup. Appels met appels vergelijken We beginnen met een belangrijke regel: vergelijk oudere generaties niet met de nieuwste modellen. Dat is alsof je appels met peren vergelijkt. Maar dat betekent niet dat je de oudere generaties helemaal moet afschrijven bij het samenstellen van je gaming computer of laptop. Laten we eens kijken naar de instap game pc processor modellen. Op dit moment steekt AMD er met kop en schouders bovenuit. Hun prijs-kwaliteitverhouding van de vorige generatie processors is gewoonweg top! Sommige van deze oudere modellen kunnen nog steeds prima meekomen met de nieuwste generatie game pc processors. Bijvoorbeeld, in ons instapmodel, de YourBuild Lite, gebruiken we nog steeds een oudere generatie AMD-processor. En geloof me, die levert nog steeds serieuze prestaties voor een prijs waar je blij van wordt. Het instapmodel van 2 jaar geleden is vandaag nog steeds een uitstekende keuze om mee te beginnen. En laten we eerlijk zijn, een processor gaat veel langer mee dan bijvoorbeeld een grafische kaart, dus dit kan een slimme zet zijn. Wat is een goed instapmodel processor om je gaming pc mee samen te stellen? Laten we dan nu eens kijken welke processoren wij aanbieden in de configurator. In dit hoofdstuk kijken we eerst naar de instapmodellen. Dat is de AMD Ryzen 5 7500F aan de kant van AMD en aan de Intel kant hebben we de Intel Core i5 14400F. De Intel Core i5 14400F zit qua prijs op hetzelfde niveau als de AMD Ryzen 5 7500F. Maar eerlijk is eerlijk, het AMD-instapmodel is net iets voordeliger en net wat sneller. Dus voor de prijsbewuste gamer is dit absoluut een winnaar voor je gaming pc-setup. En nog iets om rekening mee te houden: Intel gaat voor de volgende generatie over naar een nieuw moederbord met nieuwe processorcode. Dus als je in de toekomst wilt upgraden naar de 15e of 16e generatie Intel-processor, houd daar dan rekening mee. Bij AMD is dit waarschijnlijk makkelijker met de 8e en 9e generaties, dus de AMD Ryzen 5 7500F geeft je meer flexibiliteit voor de toekomst zonder je hele setup te moeten vernieuwen. Ons advies als pc builders: ga voor de AMD Ryzen 5 7500F als instapmodel. Voor zo'n €200 krijg je een beest van een processor, ideaal voor je pc setup die perfect is voor gamers. Winnaar instapmodel: AMD Ryzen 5 7500F Midrange game pc processors Op naar het middensegment, waar het interessant wordt! Aan de ene kant hebben we Intel met hun Core i5 14600K en Core i7 14700K. De Intel Core i7 14700K neigt wat meer naar het hogere segment door zijn prijs van €450-€500. Maar laten we dat nog even in het midden houden. Aan de andere kant hebben we AMD met de Ryzen 7 7700X en Ryzen 7 7800X3D. Hier draait het echt om jouw exacte budget en wat je precies zoekt in een gaming pc processor. Investeer in een goede videokaart Maar laten we één ding niet vergeten: een goede grafische kaart is altijd de belangrijkste factor voor de prestaties van je gaming pc, zolang de processor maar kan bijbenen. Dus investeren in een goede videokaart is essentieel voor top gaming prestaties. Wij zouden zelf bijvoorbeeld eerder een midrange processor met een goede high-end grafische kaart combineren dan een high-end processor met een grafische kaart uit het midden segment. Het kan best handig zijn om even goed naar je budget te kijken en daarmee de beste combinatie van processor en grafische kaart te maken. Als ervaren pc makers kun je ons altijd om advies vragen bij het samenstellen van jouw perfecte gaming pc. Als je een processor zoekt puur voor gaming hebben we aan de AMD-kant de absolute winnaar: de AMD Ryzen 7 7800X3D. Deze CPU heeft een midrange prijs, maar presteert als een high-end gaming pc processor speciaal gemaakt voor gamers. Let wel op, deze processor is dus is echt gericht op gaming. Ben je echter ook bezig met video's bewerken of andere creatieve projecten op je gaming computer, dan kan Intel wat interessanter voor je zijn. De Intel Core i5 14600K of de Intel Core i7 14700K hebben meer rekenkernen en die kunnen dan zeker van pas komen. Ons advies als PC builders is daarom simpel: als je alleen voor de gaming prestaties gaat, kies dan zonder twijfel voor de AMD Ryzen 7 7800X3D. Klik hier om meer te weten te komen over de technologie achter deze beestachtige processor. Wil je daarnaast ook je pc gebruiken voor creatieve bewerkingen, kies dan voor de Intel Core i5 14600K of de Intel Core i7 14700K. Winnaars midrange: AMD Ryzen 7 7800X3D voor alleen gamen en de Intel Core i5 14600K of de Intel Core i7 14700K voor gamen en multimedia. High-end gaming pc processor En dan, de crème de la crème van processors! We hebben het hier over de Intel Core i9 14900K versus de AMD Ryzen 9 7950X of 7950X3D. De Ryzen 9 7950X3D van AMD heeft maar liefst 16 cores, twee keer zoveel als de 8 cores van de AMD Ryzen 7800X3D. Dit maakt dit model perfect voor intensieve taken naast het gamen, zoals foto- en videobewerking. Goed om te weten is dat bij het gamen maar 8 van de 16 cores worden gebruikt (de 8 met de extra 3D V-Cache), de andere 8 komen pas in actie bij zwaardere taken. De AMD Ryzen 7800X3D met 8 cores levert dus vergelijkbare prestaties voor gaming zonder dat je extra hoeft te betalen. De Intel Core i9 14900K is een goede tegenhanger van de AMD Ryzen 9 7950X3D. Afhankelijk van welke games je wilt spelen, kan een van deze twee krachtpatsers als winnaar uit de bus komen. Wel moet je rekening houden met het hogere energieverbruik van de Intel Core i9 14900K om zijn maximale prestaties te behalen. Dit betekent dat je ook goed moet kijken naar welke cpu-cooler je combineert met de Intel Core i9 14900K. Je geeft hier bijvoorbeeld al snel meer geld uit dan je bijvoorbeeld bij AMD hoeft te doen. Een goede cpu-cooler vanaf €100 adviseren we bij dit model om ervoor te zorgen dat je game pc niet oververhit raakt en je optimaal kunt genieten van je investering. Winnaars high-end: AMD Ryzen 7950X3D of Intel Core i9 14900K Dit zijn op dit moment onze best verkopende processoren in ons assortiment: AMD Ryzen 7800X3D Intel Core i9 14900K Intel Core i7 14700K Conclusie Zo, dat was een flinke rit! Maar hopelijk heb je nu een duidelijk beeld van welke processor het beste bij jou past. Stel jezelf twee vragen: Wat voor soort pc-gebruiker ben ik? Vooral gaming of ook creatief werk zoals video- en fotobewerking? Wat is mijn budget? Verschil tussen Intel en AMD Als je vooral gaat voor pure gaming performance, dan neig je waarschijnlijk meer naar AMD met de Ryzen 7 7800X3D. Maar ook als efficiëntie en prijs-kwaliteitverhouding voor jou belangrijk zijn, dan is AMD zeker een sterke overweging. Heb je persoonlijke voorkeuren of gebruik je de computer ook zwaar voor andere taken naast het gamen kan Intel ook zeker een uitstekende keuze zijn! We begrijpen dat het kiezen van de juiste processor een uitdaging kan zijn, maar we staan klaar om je te begeleiden met persoonlijk advies en onze ervaring als pc makers. Dus schroom niet om ons te benaderen voor al je vragen. Game on! 🎮
3D V-Cache: Nog sneller gamen met AMD
Als je op zoek bent naar de ideale processor, dan kijk je doorgaans vooral naar het aantal kernen en de snelheid waarmee deze kernen werken. AMD heeft echter de manier waarop we over processors denken veranderd door ook aandacht te besteden aan het cachegeheugen van de processor. In 2022 bracht AMD de Ryzen 7 5800X3D uit, een nieuwe versie van de Ryzen 7 5800X met een geüpgraded cachegeheugen dat AMD heeft aangeduid als 3D V-Cache. Deze upgrade aan het cachegeheugen was genoeg om een middenklasse processor naar een hoger niveau te tillen en er in april 2022 een top 3 gaming-processor van te maken. Voor benchmarks verwijzen we naar Gamers Nexus, Bron: Gamers Nexus, https://www.youtube.com/watch?v=hBFNoKUHjcg Red Dead Redemption 2 GTA V Een jaar na de introductie van de Ryzen 7 5800X3D heeft AMD in april 2023 maar liefst drie nieuwe processors uitgebracht die zijn uitgerust met de 3D V-Cache technologie: de Ryzen 7 7800X3D, de Ryzen 9 7900X3D en de Ryzen 9 7950X3D. Uit tests blijkt al snel dat deze nieuwe processors zeer goed presteren bij een groot aantal games en in veel gevallen de top 5 aanvoeren. Bovendien presteren ze in games beter dan hun non-3D voorgangers. Voor benchmarks verwijzen we naar Gamers Nexus, Bron: Gamers Nexus, https://www.youtube.com/watch?v=B31PwSpClk8 Cyberpunk 2077 F1 2022 Total War: Warhammer 3 Het lijkt erop dat AMD goud in handen heeft met de nieuwe 3D V-Cache technologie. Maar om uit te leggen wat dit precies inhoudt, moeten we eerst begrijpen wat cache is en waarom het een prestatieboost kan geven bij het gamen. Cache In eenvoudige bewoordingen is CPU-cache (uitgesproken als “Kash”) een kleine hoeveelheid snel geheugen die een processor gebruikt om de meest gebruikte gegevens op te slaan. Wanneer de CPU gegevens uit het werkgeheugen moet halen, controleert hij eerst de cache om te zien of de gegevens daar al zijn opgeslagen. Als de gegevens in de cache staan, kan de CPU ze veel sneller ophalen dan wanneer hij ze uit het werkgeheugen zou moeten halen. Je kunt CPU-cache vergelijken met een boekenplank naast je bureau. De boeken die je momenteel leest, staan op de plank, zodat je ze snel kunt pakken wanneer je ze nodig hebt. Als je elke keer naar de bibliotheek moest lopen wanneer je iets wilde opzoeken, zou het veel langer duren. Vroeger hadden computers geen cache en werden alle gegevens door de CPU uit het werkgeheugen gehaald, maar CPU’s werden rond de jaren 90 veel sneller in verhouding met werkgeheugen en het inladen via het werkgeheugen werd een bottleneck. Om deze bottleneck te verwijderen is cache geïntroduceerd op processoren. Cache zit direct op de CPU dus hoeft het moederbord niet meer aangesproken te worden om deze gegevens op te halen. CPU-cache is verdeeld in verschillende niveaus, waarbij elk niveau groter maar langzamer is dan het vorige niveau. Het eerste niveau (L1) cache is meestal het kleinste en snelste, gevolgd door de L2- en L3-cache. Sommige processoren hebben mogelijk ook een L4-cache. 3D V-Cache 3D V-Cache is een technologie waarmee extra cachegeheugen op de processor kan worden gestapeld, bovenop de bestaande cachegeheugens. Dit extra cachegeheugen is veel sneller en efficiënter dan traditioneel cachegeheugen en maakt gebruik van een 3D-stapeltechnologie. Dit betekent dat de extra cachegeheugens als een soort van toren op de bestaande processor worden gestapeld, waardoor er meer geheugen kan worden opgeslagen zonder extra ruimte op de chip in beslag te nemen. De Ryzen 9 7950X heeft 64MB aan L3 Cache terwijl de Ryzen 9 7950X3D 128MB aan L3 cache heeft. Op de website van WikiChip is een duidelijke representatie te vinden hoe AMD in essentie een extra cache chip heeft gestapeld bovenop de bestaande cache om er 3D V-Cache van te maken. Bron: https://fuse.wikichip.org/news/5531/amd-3d-stacks-sram-bumplessly/ Echt voor gaming Vooral bij gaming maakt cache een groot verschil in prestaties. Dit heeft te maken met de gegevens die games veel gebruiken, zoals texturen en polygonen. Deze kunnen veel sneller worden opgehaald door de CPU dankzij de cache. Over het algemeen hebben games niet veel CPU-cores en brute rekenkracht nodig om goed te draaien, maar vereisen ze vooral dat de CPU veel kleine gegevens zo snel mogelijk verwerkt. Bovendien kunnen games die gebruikmaken van moderne grafische technologieën, zoals ray-tracing en AI-gebaseerde beeldverbetering, ook profiteren van 3D V-Cache. Deze technologieën vereisen namelijk veel geheugen en kunnen de prestaties van de processor onder druk zetten. Dankzij extra cachegeheugen kan de processor deze taken sneller en efficiënter uitvoeren, wat de game-ervaring ten goede komt. Hoewel 3D V-Cache een handige technologie is, heeft het ook enkele nadelen. CPU's die V-Cache gebruiken, hebben namelijk lagere kloksnelheden dan hun niet-3D tegenhangers. Hoewel de extra cache de lagere frequenties bij games compenseert, kan dit in andere toepassingen leiden tot een kleine prestatievermindering. Hierdoor zal 3D V-Cache mogelijk nooit standaard worden voor Ryzen CPU's. Technologie Een opmerkelijke eigenschap van de 3D V-cache technologie is dat het een slimme oplossing is van AMD voor een probleem dat alle chipmakers ervaren. Het is namelijk veel moeilijker om cache kleiner en sneller te maken dan andere processor-gerelateerde technologieën. TSMC, een van de grootste chipmakers ter wereld, heeft aangegeven dat het nog geruime tijd zal duren voordat cache op kleinere schaal gemaakt kan worden en op betere snelheden kan draaien. Voor AMD was de oplossing om de chips op elkaar te stapelen. Bij YourBuild hebben we de nieuwe 7000-serie Ryzen-chip met 3D V-Cache beschikbaar in onze configurator. Als je op zoek bent naar de snelste gaming-ervaring op AMD Ryzen, neem dan gerust een kijkje!
De P & E-Cores van 12e generatie Intel chips
Intel lanceerde voor hun i7-9XX series CPU’s In 2008 de zognaamde "Intel Turbo Boost Technology". Deze feature gaf destijds twee voordelen ten opzichte van bestaande CPUs. Niet alleen stelt het de CPU in staat de klok snelheid aan te passen wanneer meer snelheid nodig is maar ook in de omgekeerde situatie - een lagere kloksnelheid wanneer dat kan. Een groot voordeel is dat de CPU passend en efficiënt wordt ingezet op basis van de daadwerkelijke performance vraag. Dit leidt tot een veel lagere CPU temperatuur over tijd en dat betekent weer dat de koeling van de pc minder hard hoeft te te draaien. Al met al bespaar je met deze technologie veel kosten in stroomverbruik. Echter na 2008 werd er weinig voortgang geboekt op dit vlak. Big Little Met de nieuwe 12e generatie Intel CPU’s wordt er na jaren stagnatie een grote stap vooruit gezet doordat Intel de CPU’s voorziet van twee verschillende soorten kernen, en dat noemen ze het “big.little hybride” ontwerp. De belangrijkste nieuwe elementen die deze filosofie brengt zijn: P-cores: De P staat voor performance (prestaties). Deze kernen zijn geoptimaliseerd voor snelheid, ze klokken zich zo hoog mogelijk om de beste single-core prestaties te leveren. Ze zijn ook multi-threaded, dus voor multi-core prestaties zijn deze kernen extreem snel. P-cores lijken heel erg op de traditionele kernen van Intel CPU’s. E-cores: De E staat voor efficiency (efficiëntie). Deze kernen zijn geoptimaliseerd om zoveel mogelijk prestaties te leveren tegenover zo min mogelijk stroomverbruik. E-cores hebben geen multi-threading. Opdrachten die op de achtergrond draaien en cruciaal zijn voor de werking van de pc, zijn perfect voor de E-cores. Ze draaien alle programma’s die op de achtergrond draaien terwijl de P-cores de primaire applicatie draaien. Omdat E-cores minder stroom trekken, blijven ze ook koeler dan de P-cores. Intel Thread Director Deze P en E-cores moeten natuurlijk goed aangestuurd worden. De PC moet weten welke opdrachten uitgevoerd moeten worden door de P-cores en welke uitgevoerd moeten worden door de E-cores. Intel doet dit met behulp van de ingebouwde Intel Thread Director. Dit is een hardware en software oplossing die binnen de CPU zelf is ingebouwd. Deze director zorgt ervoor dat alle opdrachten die binnen komen vanuit het besturingssysteem worden uitgevoerd op de meest efficiënte beschikbare kernen zonder dat de gebruiker dit doorheeft. De directer test uit zichzelf bepaalde opdrachten tussen P en E-cores om te bepalen wat de beste optie is. Op deze manier gebruikt de CPU niet onnodig denkkracht die nu beschikbaar is voor andere dingen. Windows 11 Intel heeft in samenwerking met Microsoft ervoor gezorgd dat dit nieuwe systeem goed geïntegreerd is binnen Windows 11. Intel geeft zelf aan dat de threaddirector wel werkt binnen Windows 10 maar het werkt het meest efficiënt binnen Windows 11. Als we kijken naar verschillende bestaande benchmarks lijkt het verschil op het moment niet zo groot, maar dat zal over tijd beter worden. Het zal waarschijnlijk nog wel even duren voor dat alle bestaande applicaties volledige prestatie voordelen kunnen halen uit dit nieuwe systeem. Er zijn ook nog verschillende DRM en anti-cheat systemen die niet goed samenwerken met de nieuwe werking van de threaddirector. Vanaf het moment dat dit artikel is geschreven is het grootste spel dat problemen heeft met het nieuwe systeem: Alleen Assassin's Creed: Valhalla. Deze problemen kunnen echter wel al opgelost worden door een instelling in de BIOS te activeren genaamd Legacy Game Compatibility Mode. Intel houd een lijst bij met programma's die nog niet goed samenwerken met de nieuwe CPU's, die kan je vinden via deze link. Intel heeft een hele lange tijd als de enige echte keuze bovenaan de markt gestaan. Hierdoor hebben ze jarenlang niet echt grote innovaties hoeven maken en konden ze in hun eigen tempo CPU’s uitbrengen die steeds maar kleine verbeteringen introduceerde. Maar tegenwoordig kan Intel zich niet meer veroorloven om stil te zitten, de afgelopen aantal jaren heeft AMD Ryzen voor de meeste prijspunten zeer competitieve en vaak ook de beste opties gehad. Laten we hopen dat zowel Intel als AMD blijven innoveren, en de concurrentiestrijd sterk blijft. Sterke concurrentie drijft altijd betere producten voor betere prijzen en dat is goed voor de consument. Wil jij nu een pc samenstellen met P & E-cores? Dan kan dat door te kiezen voor de 12e generatie Intel in onze configurator!
Alles wat je wil weten over Windows 11
Na bijna zes jaar wachten brengt Microsoft op 5 oktober 2021 de opvolger van de huidige Windows versie uit: Windows 11. De nieuwe slogan van Microsoft is "Een nieuwe Windows-ervaring die je dichter bij de mensen en dingen brengt waar je van houdt”. Microsoft wil met Windows 11 een besturingssysteem neerzetten dat beter past bij een wereld waarin veel meer mensen thuiswerken en waar online communicatie belangrijker is dan ooit. Het goede nieuws is dat Windows 11 voor gebruikers met een Windows 10 licentie een gratis upgrade is. Ontwerp Bij het opstarten van Windows 11 zie je meteen dat het nieuwe ontwerp gebruik maakt van zachte pastelkleuren en afgeronde hoeken. Het doel is om het een kalmer en georganiseerder uiterlijk aan de desktop te geven dan Windows 10. Je ziet meteen dat het startmenu is gecentreerd en niet langer op zijn oude plek linksonder op het scherm te vinden is, in de woorden van Panos Panay de chief product officer bij Microsoft: "We put Start at the center. It puts you at the center," zei Panos Panay, chief product officer bij Microsoft. "It's what you need, closer to you, simplified." Door het hele besturingssysteem is het nieuwe ontwerp niet alleen consistent in het uiterlijk maar ook in de werking van de apps en menu’s zelf. In plaats van pagina’s waar veel instellingen willekeurig onder elkaar staan, zijn alle instellingen netjes en overzichtelijk onderverdeeld in kopjes waardoor het makkelijker is geworden om de meeste instellingen te vinden: Toegankelijkheid in Windows 11: Toegankelijkheid in Windows 10: Een ander goed voorbeeld hiervan is het menu van de Windows verkenner. Veel opties in het menu van de verkenner worden bijna nooit gebruikt, maar worden wel allemaal weergeven. In Windows 11 zijn de instellingen onderverdeeld in nette knoppen waardoor dit deel ook een rustiger en overzichtelijker uiterlijk krijgt. Verkenner in Windows 11: Verkenner in Windows 10: Android apps We zijn redelijk enthousiast over de visuele veranderingen, maar een besturingssysteem is alleen zo goed als zijn mogelijkheden. Windows 11 heeft vrijwel alles dat in Windows 10 zit maar met een paar interessante toevoegingen, waarvan de grootste in onze optiek de ondersteuning voor Android apps. Vanaf release zal het niet meteen beschikbaar zijn maar in 2022 zal Windows 11 de mogelijkheid krijgen om Android applicaties te draaien. Microsoft heeft aangegeven dat ze in principe de gehele Amazon Appstore beschikbaar stellen (500.000 apps). Het is nog niet heel duidelijk hoe breed de ondersteuning van de Google Play Store (3.5 miljoen apps) zal zijn, waarschijnlijk zullen niet alle apps beschikbaar zijn. Gebaseerd op een benchmark die op 6 september 2021 op Geekbench verscheen (Link naar Geekbench) zullen de prestaties van de Android apps op Windows 11 erg goed zijn aangezien het systeem zich voordoet als de nieuwste mobiele processor van Snapdragon de Snapdragon 865. In deze score staat dat er gebruik wordt gemaakt van 6GB RAM, we vermoeden dus wel dat de prestaties afhankelijk zullen zijn van de processor en de hoeveelheid RAM van de PC. Teams Uiteraard heeft Microsoft ook verbeteringen gemaakt die passen bij de nieuwe wereld van thuiswerken en online vergaderen. Microsoft Teams is nu beter geïntegreerd met het besturingssysteem. In Windows 10 voelt Teams als een losse app (die soms problemen veroorzaakt) maar in Windows 11 zal het meer gaan lijken op het zeer succesvolle Facetime op MacOS waarbij synchronisatie en gebruiksvriendelijkheid tussen verschillende apparaten het uitgaanspunt is. Microsoft Teams staat nu standaard in de taakbalk met een nieuw paars camera icoontje. Met één druk op de knop kan je nu chatten, bellen of een videogesprek beginnen. Als we verder kijken naar de nieuwe Teams app zien we bij het openen dat veel van de functies en menu’s er hetzelfde uitzien als de huidige Windows 10 app maar wel met het afgeronde en rustige ontwerp van Windows 11. Widgets Widgets maken een terugkeer in Windows 11 (soort van). Deze werden voor het eerst geïntroduceerd in Windows Vista en zijn altijd een beetje ongebruikt gebleven voor de meeste Windows gebruikers omdat Vista niet het beste besturingssysteem was. In Windows 11 zijn widgets gemakkelijk in te stellen en in te delen op de manier die de gebruiker zelf het meest prettig vindt. Denk aan het dagelijkse weerbericht, zoekfuncties, kalenders, OneDrive, sociale media etcetera. Voor nu zijn de widgets nog wel exclusief gelimiteerd aan Microsoft diensten maar we hopen dat er in de toekomst meer widgets van verschillende bedrijven worden toegelaten. Virtuele bureaubladen Windows 11 maakt het makkelijker voor gebruikers om te kunnen wisselen tussen verschillende virtuele bureaubladen. In Windows 10 kon je al meerdere bureaubladen aanmaken en hier tussen wisselen. Maar deze functie is gelimiteerd en bedoelt om tijdelijk meerdere werkplekken te creëren. In Windows 11 heeft Microsoft meer aandacht besteed aan multitasking en een grote update uitgevoerd bij virtuele bureaubladen. Als je nu virtuele bureaubladen aanmaakt kun je deze volledig aanpassen aan je eigen wensen en individueel opslaan. Dit betekent in essentie dat je met één druk op de knop het thema, de kleuren, achtergrond en indeling van de pc kan veranderen. Deze virtuele bureaubladen worden ook opgeslagen op het Microsoft account en zijn dus gedeeld met al je Windows apparaten. Als je op werk bent en je wil een professioneel uitziende machine zonder afleiding, gebruik je het door jou vooringestelde werkbureaublad. Ben je thuis en wil je gamen, dan gebruik je je eigen gaming bureaublad. Gaming Maar jullie willen natuurlijk graag weten of Windows 11 goed is voor gamers, en er zijn wel wat interessante toevoegingen en bevindingen. In Windows 11 lijkt het er op dat opdrachten voor de processor beter worden verdeeld over meerdere kernen. Waar voorheen alleen de eerste vier kernen werden gebruikt zien we dat er nu in meer gevallen een verdeling plaatsvindt over alle kernen. Dit heeft voor veel applicaties natuurlijk voordelen, omdat die goed gebruik kunnen maken van meerdere kernen. Dat betekent wel dat (vooral voor Ryzen) de pc meer kernen moet aanspreken dan voorheen. De code van programma’s moet binnen de processor verstuurd worden naar meer locaties dan voorheen en in sommige gevallen is de cpu dus een fractie meer tijd kwijt aan het verplaatsen van deze data. Games kunnen in veel gevallen alleen goed gebruik maken van een paar kernen. Dit betekent dat er voor sommige games onnodige denkkracht word gebruikt om meerdere kernen aan te spreken. Dit klinkt natuurlijk als een nadeel, maar in de praktijk zijn de verschillen zo klein dat ze vrijwel onmeetbaar zijn. Dit kan je goed zien aan de benchmarkresultaten die gepubliceerd zijn door het YouTube kanaal Linus Tech Tips (2021). In Assasins Creed: Valhalla zie je een zeer klein verschil, maar het is lastig te zeggen of dit door de nieuwe taakverdeling binnen de processor komt. In F1 2021 zie je tussen Windows 10 en 11 eigenlijk geen verschillen. Met Raytracing aan is er ook geen verschil. Hetzelfde geldt voor Forza Horizon 4 en MFS2020. De verschillen zijn vrijwel onmeetbaar. De resultaten worden interessanter als we kijken naar een relatief oud spel zoals CS:GO. Hier zien we een groot verschil in prestaties in het nadeel van Windows 11. Blijkbaar is dit spel gevoeliger voor de andere verdeling aan taken binnen de processor. Voor nu zou dit misschien een reden zijn om niet meteen te willen upgraden afhankelijk van de games die iemand wil spelen, we verwachten dat Microsoft in de toekomst doormiddel van updates verbeteringen aanbrengt waardoor de prestaties worden gelijk getrokken voor games zoals CS:GO. Als er in CS:GO gebruik gemaakt wordt van een zwakkere videokaart, worden de prestaties tussen Windows 10 en 11 weer gelijk. Zo kan je concluderen dat alleen de processor een rol speelt bij de vertraging. Deze resultaten staan op het YouTube kanaal van Linus Tech Tips, als je deze zelf wil bekijken kan dat hier: Link naar Linus Tech Tips. 64bit only Het is ook aangekondigd dat Windows 11 alleen maar beschikbaar zal zijn in de 64bit variant. Voorheen is Windows beschikbaar geweest in 32bit en 64bit. Gamers die zeer oude 32bit games spelen hoeven zich echter geen zorgen te maken, Windows 11 zal (net als voorgaande Windows) volledige compatibiliteit instellingen hebben. Dat betekent dat programma’s en games gestart kunnen worden met de instellingen en regels van oudere Windows versies. HDR Windows 11 introduceert ook een automatische HDR (High dynamic range) modus. In Windows 10 moesten gebruikers met HDR compatible beeldschermen handmatig HDR instellen binnen Windows als ze wilden gamen. Content die echter bedoelt is voor SDR (standard dynamic range) zag er in veel gevallen niet meer goed uit en moest deze functie handmatig uitgezet worden. Windows 11 gaat hier slimmer mee om; als de HDR functie geselecteerd wordt zal dit zich automatisch in en uit schakelen afhankelijk van de game of applicatie die dit wil gebruiken. De gebruiker moet de HDR functie natuurlijk nog wel in de game en op het monitor inschakelen. Directstorage De DirectX tak van Microsoft is ook al een tijdje bezig met een nieuwe techniek waarmee bestanden voor games direct worden ingeladen in het geheugen van de videokaart en vervolgens verwerkt door de videokaart zelf zonder dat er eerst iets verwerkt moeten worden door de processor. Hierdoor laden games een stuk sneller in en is het voor game developers mogelijk om games te ontwikkelen zonder in-game laadtijden. Deze techniek is het resultaat van de grote stappen die zijn gemaakt in de snelheden van SSD’s. Moderne 4de generatie NVMe SSD’s kunnen makkelijk snelheden behalen boven de 3000Mb/s wat snel genoeg is om direct in te laden in een spel. DirectStorage wordt nu ook al gebruikt voor de Playstation 5 om de laadtijden van games stevig te verbeteren over de Playstation 4. Toen Microsoft aangekondigde dat deze nieuwe DirectStorage functie exclusief zou zijn aan Windows 11 waren veel mensen hier niet blij mee. Door deze negatieve reacties heeft Microsoft besloten het ook uit te brengen voor Windows 10. Op Windows 11 zal DirectStorage echter het meeste effect hebben omdat er binnen Windows 11 optimalisaties zijn gemaakt op de manier waarop data wordt opgeslagen, zodat DirectStorage er efficiënter gebruik van kan maken. Deze optimalisaties zijn niet aanwezig in Windows 10. Systeemvereisten We gaan het natuurlijk ook hebben over het meest besproken onderwerp rondom Windows 11, namelijk wat er nodig is om het te installeren. Als we kijken op de Windows 11 pagina zien we de volgende systeemeisen: Een aantal dingen vallen op. Het eerste is dat Windows 11 4GB ram nodig heeft over de 2GB van Windows 10. Verschillende bronnen geven aan dat deze extra GB ervoor zorgt dat het systeem vlotter aanvoelt door meer tijdelijke data op te slaan in het RAM geheugen. Gelukkig is dit niet een groot probleem, de meeste systemen hebben tegenwoordig 16GB RAM of meer en zullen ruimte genoeg hebben voor applicaties en games. De gebruikers met 8GB RAM zullen misschien willen upgraden aangezien er te weinig ruimte over zal zijn voor sommige applicaties. De 4GB RAM vereiste betekent ook dat gebruikers die virtuele Windows instanties draaien minimaal 4GB RAM moeten gebruiken per VM. Als er vijf virtuele machines worden gedraaid in Windows 10 heeft de gebruiker 10GB aan (extra) RAM nodig, in Windows 11 zal dit 20GB worden. Ten tweede zien we dat DirectX 12 of hoger nodig is om het goed te laten draaien. Dit betekent dat oudere videokaarten niet of niet goed zullen werken met Windows 11. Waarschijnlijk zal het mogelijk zijn om het met een beetje sleutelen aan de praat te krijgen, maar dit zal na verwachting niet volledig stabiel werken. TPM Maar de meeste vragen en verwarring is ontstaan over de vereiste voor de TPM 2.0 (Trusted platform module), die nodig is om Windows 11 te installeren. Een TPM module zorgt ervoor dat de computer op een veilige en betrouwbare manier data encryptie en ontcijfering kan doen. De TPM staat los van de rest van het systeem waardoor de gegenereerde code niet veranderd kan worden door virussen of andere malafide software. Windows 11 gaat de TPM gebruiken voor het nieuwe HVCI (Hyperviser-prtected code integrity) systeem. Het eerste voordeel hieraan is dat code binnen Windows beter geverifieerd wordt waardoor het veel moeilijker is voor hackers om het systeem binnen te dringen. Als extra voordeel zorgt dit ervoor dat er binnen Windows 11 een betere compatibiliteit is tussen de drivers van apparaten en de hardware zelf. Dit klinkt natuurlijk als een groot voordeel maar toch zijn veel mensen niet blij met deze vereiste. De grootste reden hiervoor is dat veel oudere computers geen TPM hebben en ook geen mogelijkheid hebben dit toe te voegen. TPM 2.0 is uitgekomen in 2014 dus zelfs als een oudere machine een TPM heeft zal deze waarschijnlijk TPM 1.2 zijn en dus niet werken met Windows 11. Mensen met oudere computers voelen zich dus verplicht te upgraden. Upgraden is natuurlijk niet verplicht, Microsoft heeft aangegeven dan Windows 10 sowieso nog goede ondersteuning zal hebben t/m 2025. Gelukkig hebben de meeste moderne computers de mogelijkheid voor TPM in twee vormen: Discrete TPM Firmware TPM In het geval van discrete TPM heeft het moederbord een aansluiting waar een losse TPM op aangesloten kan worden, Firmware TPM is het verwerken van TPM functies door de processor en de chipset van het moederbord. Tussen 2014 en 2018 hebben veel moederborden de mogelijkheid gekregen om een TPM module aan te sluiten die compatible is met TPM 2.0. De modules zijn wel per merk en aansluiting afhankelijk dus, als je een Asrock moederbord hebt, moet je vrijwel zeker een Asrock TPM hebben. In de handleiding van het moederbord kan je altijd terugvinden of deze TPM heeft. De prijzen van TPM’s zijn door de aankondiging van Windows 11 zeer snel gestegen. Gelukkig hebben veel mensen geen losse TPM nodig, want vanaf de 8ste generatie Intel en de Zen 2 architectuur van AMD hebben alle processoren ingebouwde Firmware TPM die compatible is met TPM 2.0 (vrijwel alle processoren vanaf 2018). Dus als je een computer hebt met een Intel 8000 variant of een Ryzen 2000 variant of beter hebt zit je goed. Dit is niet helemaal de harde grens, want er zijn meer processoren voor deze tijd die ook de mogelijkheid hebben voor firmware TPM, dus als je een processor hebt van voor deze generaties kan je altijd even opzoeken of TPM 2.0 alsnog mogelijk is. Microsoft heeft onlangs een aantal 7e generatie processoren toegevoegd aan de compatibiliteit lijst van Windows 11. Je kan hier zien of je processor geschikt is voor Windows 11: Dit is de link voor Intel processors Dit is de link voor AMD processors Voor zowel discrete als firmware moet de TPM functie ook nog aangezet worden in de BIOS van het moederbord. Je kan controleren of TPM is geactiveerd door in de Windows zoekbalk te zoeken naar tpm.msc: Als dit niet is geactiveerd kan je in de BIOS van een Intel moederbord zoeken zoeken naar de PTT (Platform Trust Technology) functie en deze op enabled zetten. Bij AMD heet deze functie fTPM. In beide gevallen kan het voorkomen dat een instelling genaamd Secure Boot niet-automatisch wordt aangezet, deze zal dan handmatig op enabled gezet worden, maar dit is afhankelijk aan het moederbord. Intel: AMD: YourBuild advies Windows 11 is ontworpen voor verbeterde communicatie en introduceert interessante nieuwe functies die een betere gebruikerservaring moeten geven in een mooi nieuw jasje. Daarnaast heeft Microsoft optimalisaties gedaan aan de prestaties van het besturingssysteem moeten verbeteren. Voor gamers zal het afhankelijk zijn van de games die ze willen spelen en hoe snel Microsoft optimalisaties gaat doen aan Windows 11 om de prestaties over alle games te waarborgen. We verwachten dat DirectStorage laadtijden van games significant zal verminderen. Microsoft heeft grote stappen genomen om te zorgen dat Windows veiliger is dan ooit tevoren. De verplichting voor een TPM module maakt het voor de oudere computers lastiger, maar waarschijnlijk zal een groot deel van Windows 10 gebruikers met een aanpassing in hun BIOS gemakkelijk kunnen upgraden naar Windows 11. Voor alle klanten van YourBuild hebben we in ieder geval goed nieuws. Vrijwel alle systemen die ooit door YourBuild zijn gebouwd zullen makkelijk en gratis kunnen upgraden naar Windows 11. De aangegeven aanpassingen in de BIOS zullen wel nodig zijn, maar wij zullen uiteraard iedere klant helpen die wil upgraden naar Windows 11. Het is natuurlijk mogelijk dat er bugs of issues worden gevonden als grotere hoeveelheden mensen gebruik gaan maken van allerlei verschillende applicaties, dus voor professionals raden we aan toch nog even een aantal weken te wachten tot het zeker is dat jouw favoriete applicatie perfect werkt. Wij zullen waarschijnlijk zo snel mogelijk onze systemen standaard aanleveren met Windows 11, tenzij de klant andere wensen heeft. Ben jij op zoek naar een pc die compatible is met Windows 11? Neem dan een kijkje in onze configurator!
Intel vs AMD 2021
Eén van de vragen die wij het meeste krijgen bij YourBuild is: “Welke is beter, Intel of Ryzen?”. En wij antwoorden dan altijd: “Nouja, dat ligt er aan wat je gaat doen.” en dat klopt ook, maar misschien is het handig om eens een uitgebreider antwoord klaar te hebben waar jullie echt wat aan hebben. Eigenlijk is het best handig om maar twee keuzen te hebben, of je nou een krachtige gaming machine wil of de snelste workstation, je bent altijd aan het kiezen tussen Intel of AMD. Als je online gaat zoeken naar de keuzes zal je merken dat er zeer toegewijde fans zijn van beide merken die hun keuze zullen verdedigen tot de dood. Opzicht is dit enthousiasme leuk om te zien maar het heeft als gevolg wel dat er online veel onbetrouwbare adviezen en aanbevelingen te vinden zijn. Maar zoals eerder gezegd, de keuze moet je baseren op jouw eigen situatie. Voordat wij een advies geven over de juiste processor kijken wij altijd goed naar de specifieke eisen van de klant en welk budget er beschikbaar is voor het systeem. In sommige games is Intel de betere keuze omdat de game beter samenwerkt met Intel en dat kan ook gelden voor AMD. Als we nu puur zouden kijken naar de processoren die we het meeste aanraden, dan is AMD de winnaar. De afgelopen 4 jaar heeft AMD in ongelofelijke inhaal slag gemaakt op Intel en verslaat ze eigenlijk direct op prijs- prestatie verhouding op de meeste prijspunten. De nieuwe 5000 serie is geen uitzondering. De koning van gamen was lang de Intel i9 10900K maar wordt nu bij veel games ingedaald door de Ryzen 7 5800X en beter. De Ryzen 5 5600X heeft ook gelijke prestaties in veel games, maar tegen een veel lagere prijs. https://youtu.be/y7ukz8WUdW4 Pc’s worden natuurlijk niet alleen maar gebruikt voor gamen, maar ook om hard op te werken. Als we kijken naar workstation gebruik voor zware applicaties dan zien we dat AMD ook vaak de leiding neemt. Maar net als bij gamen moeten we hier altijd kijken naar welke applicatie de pc gaat draaien. Ryzen is momenteel beter voor de meeste Adobe programma’s maar als we kijken naar programma’s die niets hebben aan veel kernen maar alleen aan snelle kloksnelheden zoals AutoCAD dan zien we betere prestaties met de i7-10700K en i9-10900K. Kortom, het is zeer belangrijk om te onderzoeken welke onderdelen het beste passen bij jouw specifieke wensen. Het kan neerkomen op een paar procenten of bepaalde functies. We zagen vroeger dat veel mensen zich alleen maar prettig voelde bij Intel. Dit is te begrijpen aangezien vrijwel alle processoren vroeger van Intel waren en AMD werd gezien als de budget optie. Gelukkig zien we nu steeds vaker dat mensen beide merken zien als volwaardige opties. Wil jij een pc samenstellen met de nieuwste Intel of AMD chips, klik dan hier! Weet je niet zeker wat de beste optie voor jou is? Dan kan je altijd een contact met ons opnemen en we geven je het beste advies!
Grafische kaart tekorten
In 2020 begonnen de grote tekorten aan de wereldwijde voorraad videokaarten. PC gamen is nog nooit zo populair geweest. Dat kunnen we vooral goed zien aan de cijfers van Steam. Van alle PC games heeft Steam een marktaandeel van 75% en hun cijfers zijn een zeer goede indicatie van de markt. In 2020 verkocht Steam 21% meer games tegenover 2019 en werd er 50% meer uren aan games gespeeld (ook dankzij de Covid-19 lockdown). Steamworks Development - Steam - 2020 Year in Review. Voor de enthousiaste gamers is er echter een zeer groot probleem. Het belangrijkste onderdeel van de PC voor gamen is de videokaart, en deze zijn nog nooit zo schaars geweest. De afgelopen 6 maanden zijn de voorraden zo dramatisch geweest en de vraag zo hoog dat de prijzen in sommige gevallen zijn verdubbelt. De echte high-end gamers legden in 2020 wel €2000+ neer voor een videokaart die volgens de fabrikant €1000 moet kosten. De huidige prijzen zijn gelukkig op het moment aan het zakken. Tweakers. (z.d.). EVGA GeForce RTX 3080 FTW3 Ultra Gaming - Prijzen. Wat gaat er mis? De tekorten komen door een aantal factoren. Voor de high-end gamer is high-end hardware nodig en met de release van de nieuwe Nvidia 3000 series videokaarten zijn een zeer grote verbetering over de vorige 2000 series generatie. De verbetering zijn zo goed (soms wel meer dan 50%) dat de zwaarste games die voorheen niet soepel draaide, nu gemakkelijk op de hoogste instellingen gespeeld konden worden. Dit wordt vooral gemerkt in de nieuwe generatie games die nieuwe technieken gebruiken zoals Raytracing. https://www.youtube.com/watch?v=lNSpiret-9g De zwaar verbeterde prestaties verhoogde de vraag significant, maar er zijn lang niet genoeg kaarten geproduceerd. Vroeg in 2020 konden veel Chinese videokaart fabrieken niet of nauwelijks kaarten produceren wegens de uitbraak van het Covid-19 virus. Deze verbeterde prestaties zijn ook zeer lucratief voor Crypto Miners. Veel grote mining bedrijven en organisaties reserveerde massaal grote hoeveelheden kaarten. Nvidia heeft ook tot de grote teleurstelling van gamers, standaard een grote hoeveelheid kaarten gereserveerd voor miners omdat Nvidia hier meer omzet mee kan behalen. Over de hele wereld ontstonden gigantische vertragingen in de levertijden van videokaarten en vooral in landen waar de maatregelen tegen Covid-19 soepel waren stonden mensen wekenlang in de rij om een kaart te kunnen bemachtigen. Zelfs toen winkels eindelijk een paar kaarten op voorraad kregen, konden gamers deze kaarten niet kopen. Op grote schaal waren zogenaamde “scalpers” actief die met behulp van geautomatiseerde koopsystemen of “bots” alle kaarten opkochten zodra deze beschikbaar werden. Zodra er een kaart beschikbaar komt koopt een bot deze binnen enkele milliseconden. Deze scalpers verkopen de kaarten vervolgens door een verhoogde prijs. Kan, M. (2020, 9 oktober). Inside the Pandemic’s Biggest Cash Cow: Scalper Bot Networks. PCMAG. Gaat de situatie verbeteren? Inmiddels zijn de meeste fabrieken weer op volle toeren aan het draaien voor Nvidia en hun concurrent AMD. Het probleem is echter dat er nu een grote achterstand is opgebouwd van vervulde bestellingen en de vraag blijft ook alsmaar stijgen. Zowel Nvidia als AMD hebben al aangegeven dat ze simpelweg niet genoeg kaarten kunnen produceren en dit zal waarschijnlijk aanhouden tot Q2 (de zomer) of zelfs langer. Beide producenten hebben ook al aangegeven dat ze hun productie capaciteit hebben vergroot. AMD heeft onlangs ook weer nieuwe kaarten geïntroduceerd binnen hun 6000 serie, voor deze kaarten was het eigenlijk meteen hetzelfde verhaal. Ze waren binnen enkele seconden direct niet meer leverbaar. YourBuild Wij hebben ook last gehad van de tekorten. Het is de laatste twee maanden al heel stuk beter geworden maar we kunnen momenteel nog steeds niet alles aanbieden dat we zouden willen. We zijn elke dag actief geweest en in contact gebleven met onze leveranciers waardoor we eind 2020 tot nu redelijk consequent 3000 series kaarten van Nvidia kunnen bemachtigen. Klik hier om een PC met een RTX 3000 kaart samen te stellen.
YourBuild
Ga aan de slag met jouw Game PC!
